Skip to main content

Verplaatsing van het ASIM-experiment op het Internationaal Ruimtestation

News flash intro
In december 2021 stond de afloop van de ASIM-missie (Atmosphere-Space Interactions Monitor) gepland. ASIM zou zijn locatie buiten de Columbus-module aan boord van het Internationaal Ruimtestation (ISS) moeten afstaan aan een nieuw experiment. Dankzij de uitstekende wetenschappelijke prestaties bij het waarnemen van elektrische ladingen in de hogere atmosfeer, zoals red sprites of blue jets, besloot ESA echter om het experiment te verplaatsen in plaats van te verwijderen. In zeer korte tijd behandelde het team alle technische moeilijkheden en werd ASIM getransformeerd van een nadir instrument naar een instrument dat naar de horizon kijkt, waardoor het nu nieuwe wetenschappelijke resultaten kan verzamelen.
Body text

ASIM is een experiment van 314kg, ontwikkeld door het Europees Ruimteagentschap (ESA). Het is aan de buitenkant van het ISS geïnstalleerd en staat in voor de studie van ‘Kortstondige Lichtgevende Gebeurtenissen’ en ‘Aardse Gammaflitsen’ op grote hoogte boven onweersbuien.

ASIM werd geïnstalleerd op de buitenwand van de Columbus-module op 18 april 2018 en beschikt over optische sensoren en röntgen- en gammastralendetectoren die naar de aarde gericht zijn. Oorspronkelijk was er een instrument gepland dat naar de horizon zou kijken, maar dit werd omwille van financiële redenen afgekeurd.

ASIM wordt beheerd door het Belgische ruimtecontrolecentrum (B.USOC), dat ook instaat voor

  • de algemene coördinatie in het ISS-ecosysteem,
  • het uitvoeren van verzoeken van wetenschappelijke teams en
  • het doorsturen van de ASIM-data naar het Science Data Centre in Denemarken voor de verwerking en datadistributie.

Sinds het begin van de missie werden er al meer dan 30 artikelen in invloedrijke tijdschriften gepubliceerd, waarvan twee de voorpagina haalden van de prestigieuze tijdschriften Science en Nature.

ASIM moest echter vanaf eind 2021 zijn locatie afstaan aan een experiment van NASA. Om te voorkomen dat de ASIM-missie zou worden stopgezet werd begin 2021 het idee van een verplaatsing aangekaart.

Van idee naar werkelijkheid

Een dergelijke verplaatsing vereist dat de technische haalbaarheid ervan wordt bestudeerd, de missie wordt verlengd en gefinancierd, de verplaatsing van het toestel wordt geregeld, de vereiste softwarepatches worden uitgewerkt, de operaties worden voorbereid en de interface-documenten worden bijgewerkt.

In april 2021, terwijl de betrokken onderzoeksteams in Denemarken, Frankrijk, Noorwegen en Spanje bij hun financieringsinstantie pleitten voor deze missie-uitbreiding, werd de technische haalbaarheid geanalyseerd door de Columbus-ingenieurs bij ESA en de Deense ontwikkelaar. Er werd vrij snel een ander buitendek van de Columbus-module gekozen als nieuwe locatie voor ASIM (met dezelfde mechanische interface), zodat de hardware niet hoefde aangepast te worden. Toch waren er updates van de missiedatabase en de Columbus low rate data management nodig om een goede communicatie te waarborgen. Ook werden de relevante vluchtregels, payload-instructies, grondprocedures en interfacedocumenten bijgewerkt.

Op 10 januari 2022 werd ASIM verplaatst en 11 dagen later ingeschakeld.  Na twee weken van verificatie en herkalibratie was ASIM klaar om waarnemingen te verzamelen in een geometrie waarbij het instrument naar de horizon kijkt in plaats van naar de aarde gericht is, waardoor de Kortstondige Lichtgevende Gebeurtenissen kunnen worden onderscheiden op basis van hun hoogte. 

Hiermee werd ASIM de eerste externe payload die op Columbus werd verplaatst!

Figure 2 body text
Figure 2 caption (legend)
Illustratie waarin het ASIM-beeldveld wordt vergeleken tussen de oorspronkelijke nadirgeometrie (ronde/vierkante projecties) en de nieuwe limb-geometrie (paraboolachtige projecties) die is berekend voor een bepaalde ISS-locatie en -baan (respectievelijk rode stip en groene lijn). De zwarte en rode lijnen komen overeen met twee verschillende ASIM-sensoren. Credit: Technical University of Denmark
Figure 3 body text
Figure 3 caption (legend)
Foto van de Columbus-module, genomen door een van de externe camera's van het ISS na de verplaatsing van ASIM naar zijn nieuwe locatie en de installatie van de NASA-lading (STP-H7) op diens oorspronkelijke locatie. Credit: ESA/NASA
Publication date